Sözsüz İletişim: Beden Dilini Okumak

Futbolda oyuncular arasında kurulan iletişim en üst düzeydedir. Bu iletişim sadece takım arkadaşları arasında değil aynı zamanda rakip takım oyuncuları arasında da yaşanmaktadır. Örneğin, rakibin oyundaki zaaflarını tespit eden antrenörler, bazen rakip oyuncular arasında iletişim bozukluğunu daha da tetiklemek için taktiksel bir tuzak kurmaya çalışırlar.

Sözlü ve Sözsüz İletişim

Bu iletişim sözlü ya da sözsüz olarak gerçekleşebilir. Oyuncular sözlü olarak iletişim kurduğunda, rakip oyuncular; karşı takım oyuncularının söylediklerini duyabilecekleri için önlem almış olacaklardır. Bu durumun önüne geçmek için oyuncular birbirleriyle sözsüz iletişim kurarlar. Sözsüz iletişim, oyuncuların beden dilleriyle bilgi alışverişinde bulunmaları anlamına gelir.

Basit bir örnekle açıklarsak, bir sağ kanat oyuncusu, topa sahip olan orta saha oyuncusuna; topu rakibinin savunma hattının gerisinden almak istediğini, ileriye doğru koşarak (araya kaçarak) bildirebilir. Ancak takım arkadaşları arasında kurulan sözlü olmayan iletişim bu örnekten daha ince detaylara sahiptir ve otomatik olarak bilinçsiz bir şekilde gerçekleşir.

Bilinçsiz Görsel Algı

İnsanlar bilinçli görsel algılarının farkındadırlar. Dolayısıyla bilinçli olarak ne gördüklerini bilirler. Ancak araştırmalar, bilinçli görsel algımızın buzdağının sadece görünen kısmı olduğunu göstermektedir. İnsanlar bilinçsiz olarak çok daha fazla şey algılarlar.

Bunu bir örnekle açıklayalım.

Yoğun bir akşam maçından sonra hiç eve gittiniz mi? Yol süresince (30-45 dakika boyunca), oyunda kaçırdığınız fırsatları bilinçli olarak düşünürken, bildiğiniz (her zaman kullandığınız) bir yolda bilinçsizce (otomatik olarak) araç kullanmaya devam ediyorsunuz. Aracınızı evinizin önüne park ettiğinizde, yarım saatten fazla bir süre boyunca bilinçsizce araba sürdüğünüzü aniden fark edersiniz. Sizce bu nasıl mümkün oldu?

Bakmadan Görmek

Bilinçsizce araba kullanmak ile gözünüz kapalı araba kullanmak aynı şey değildir. Siz oyun hakkında bilinçli bir şekilde düşünürken, yoldaki diğer arabaları, kırmızı-yeşile dönen trafik ışıklarını, kavşakları, vs. farkında olmadan (otomatik olarak) algılamaya devam ediyordunuz. Bilinçsiz görsel bilginiz, bilinciniz o sırada başka bir şey tarafından işgal edilmiş olsa bile eve güvenli bir şekilde gitmenize izin verdi. Bu durumda araba sürerken bakmadan bir şeyler gördüğünüz söylenebilir.

Bu basit örnek, futbolculara koçluk yapma sürecinde gözlemlenen hareketlerde bilinçsiz görsel algının ne denli önemli olduğunu kanıtlamaktadır. Yukarıdaki bilgiyi futbol bağlamında yorumladığımızda sadece bir sonuca varabiliriz; takım arkadaşları ve rakiplerle kurulan bilinçsiz sözsüz iletişim, bir oyuncu için en önemli bilgi kaynağıdır. Sıradaki soru ise, bu sürecin nasıl eğitileceğidir.

Takım Arkadaşlarının Beden Dilini Bilinçsizce Okumak

Yıllardır birlikte antrenman yapmış oyuncular birbirlerinin hamleleri hakkında az çok bir tahminde bulunabilirler. Belirli bir oyun durumunda oyuncular genellikle takım arkadaşlarının ne yapacağını önceden bilirler. Yüzlerce hatta binlerce birlikte yapılan antrenman süreci sonunda, örneğin bir sağ bek oyuncusu, sağ kanat oyuncusunun ne yapmak üzere olduğunu bilinçsizce bilir. Sağ bek, arkadaşının vücudundan belirli görsel ipuçlarını toplar ve zamanla bilinçsiz bir şekilde örüntüleri tespit edebilecek duruma gelir. Örneğin, kanat oyuncusunun ağırlık merkezi ileriye doğruysa topu ayağına isteyecektir; ağırlık merkezi yukarı veya arkaya doğru ise topu daha derine isteyecektir

Pozisyon Bazlı Sözsüz İletişim

Takım arkadaşları arasındaki bilinçsiz-sözsüz iletişimi geliştirmenin en iyi yolu nedir?

Daha basit bir ifadeyle, bir koç, oyuncularının; birbirlerinin beden dillerini okuma ve bir sonraki hareketlerini anlama yeteneklerini nasıl geliştirebilir?

Cevap basit, pozisyon bazlı egzersizler ile. Koç bir pas çalışması, pozisyon oyunu, taktik oyun, futbol fitness oyunu veya başka bir egzersiz planlamış da olsa, her zaman oyuncularının pozisyonlarını, diğer oyuncularıyla olan ilişkilerini göz önüne alarak ayarlamalıdır. Egzersizlerin hepsi, maç esnasında birbirleriyle güçlükle iletişim kuran oyuncular arasındaki rastgele iletişimden ziyade, oyuncular arasındaki özel iletişime dayanmalıdır.

Daha Tahmin Edilebilir Takım Arkadaşları

Mesela sağ bekin etrafında sağ stoper, sağ orta saha ve sağ açık(yada kanat) olursa, sağ bek oyuncusu antrenmanın her dakikasını arkadaşlarının beden dilini anlamak için geçirecektir. Diğer bir deyişle; takım arkadaşlarının davranışlarındaki örüntüleri aşamalı bir şekilde tespit edebilecektir. Yapılan bir beden dili hareketinin oyun içindeki hangi harekete işaret ettiğini zamanla (adım adım) anlayacaktır.

Sonuç olarak,

Takım arkadaşları birbirleri için daha tahmin edilebilir olacak ve bu durum sahada daha az iletişim hatasına sebep olarak daha yüksek başarı elde etme imkanı sağlayacaktır.

Kaynak :https://www.fcevolution.com

RaymonVerheijen