FMS NEDİR?

FMS NEDİR?

Fonksiyonel Hareket Taraması Gray Cook, Lee Burton ve Keith Fields tarafından geliştirilmiş, kas-iskelet sistemini tarayan bir sistemdir. Genel olarak hareketin kalitesini değerlendirir. Sık ve çok hareket etmeden önce kaliteli hareket ediyor olmak gerekir.

FMS sistemi disfonksiyonel hareket paternlerini değerlendirir ve kas-iskelet sistemine nereden girişim yapabileceğinizi gösterir. Bu doğrultuda güvenli egzersiz planlaması yapabilirsiniz.

Eklemlerimiz hareketli(mobil) veya stabil sınıflandırabilir. ‘’ JointbyJoint ‘’ yaklaşımı bunu esas almıştır. Bazı eklemler mobilite yönünden bazı eklemler stabilite yönünden daha çok gelişmiştir. Bu eklemlerin statik ve dinamik stabilizasyonu düzgün olmalıdır. Stabilitesi düzgün olan bir eklem daha sonra doğru hareketi mükemmel bir şekilde uygulayabilir. Bu üç konu istenilen seviyeye ulaştığında kuvvet antrenmanı yapılmalıdır. Kısacası FMS,

· Önce mobilizasyon,

· Ardından stabilizasyon,

· Sonrasında doğru hareket,

· Son olarak kuvvetin yüklenmesi gerektiğini savunur.

FMS VE AĞRI

Ağrı, genellikle hareketle beraber ortaya çıkar. Son 30 yıldır “ağrı yok, kazanç yok” (nopain,nogain) atasözü altında antrenman yapıldığı için antrenör, fizyoterapist veya spor tutkunu bir kişi ağrıyı ayırma konusunda duyarlı değildir. Ancak ağrı anlayışı son birkaç yılda muazzam bir şekilde ilerlemiştir. Ağrı, motor kontrolündeki (hareket için gerekli mekanizmaları düzenleme veya yönetme yeteneği) değişikliklerden sorumludur. Ağrıya bağlı uyumsuz motor değişiklikleri fonksiyonu etkiler. Örneğin ağrı olduğunda insanlar hareket paternlerini değiştirir. Kompansasyon mekanizmaları geliştirir. Bazı kaslar inhibe olurken bazı kaslar daha aktif hale gelir. Motor kontrol bozulur. Bu durum tüm kinetik zincirdeki hareket modelini etkiler. Devamında tekrar ağrı ve yaralanmaya yol açar.

Ağrıyla azalmış hareket paternleri, koruyucu hareket paternine ve hareket korkusuna yol açar. Merkezi sinir sistemi için en önemli şey ‘’ güvenlik’’ tir. Kas-iskelet sisteminden gelen duyusal girdiler sonucunda size beden için en kolay ve en güvenli yolu seçer.

Bu durum hareket açıklığında azalma, kas uzunluğunda değişiklikler, güçte azalma gibi klinik olarak gözlemlenen bozukluklara neden olur. Sonuçta ortaya çıkan sakatlığa katkıda bulunabilir.

Gray’in, Movement kitabındaki birinci ilke şöyledir: ” Netlik ve bakış açısı yaratmak için ağrılı hareket paternlerini, disfonksiyonel hareket paternlerinden ayırın.” ( FMS sistemi içerisinde SFMA- Selective Functional Movement Assesment) ‘’.Yani ağrı olduğu için mi kötü hareket ediyorsun yoksa kötü hareket ettiğin için mi ağrı çekiyorsun? Bu soruyu cevaplamanın tek yolu, ağrıyı denklemden çıkarmaktır.

Örneğin,ağrılı dorsifleksiyonun ağrısız hale getirilmesi kinetik zincirde motor kontrolünün değişmesine yönelik potansiyel bir tetikleyiciyi ortadan kaldıracaktır . Bunun sonucunda temel sorunun açıklığa kavuşturulmasına yardımcı olacaktır.

Ağrı varsa egzersize ara mı vermeliyiz?

FMS’te ağrıyı sistematik olarak yönetmeye çalışmadan önce iyileşeceğini umarak egzersiz yapmamalı veya ağrı çekmemeliyiz. Burada kaslarınızın ağrıdığı veya gergin olduğu bir günde antrenmanı atlamaktan bahsedilmiyor. Kas ağrısı genellikle uygun bir ısınma, foam roller veya esneklik egzersizleri yapıldığında değişir. Bazen iyi bir antrenmandan veya atletik bir yarışmadan kaynaklanan kas ağrıları için en iyi çare, aslında tekrar hareket etmektir. Bahsedilen ağrı tekrarlayan, sürekli olan ve genellikle bir eklem çevresinde lokalize olan ağrıdır. Bu tür ağrıya karşı çabalarsanız ağrı size daha güçlü bir şekilde tepki verecektir. Bu yüzden ağrıyı ve hareketi ayırmanın sistematik bir yoluna ihtiyacımız vardır.

Fonksiyonel Hareket Tarama (FMS), ağrıyı hemen dışarı atarak ağrıyı ayırır. Hareket ağrıya neden oluyorsa tarama biter. Hareket taramasının tıbbi karşılığı olan Seçici Fonksiyonel Hareket Değerlendirmesi (SFMA) hareket taramasının bittiği yerden başlar. FMS ve SFMA’yı özellikle bu ilkeye bağlı kalacak şekilde tasarlanmıştır.

ANAHTAR NOKTALAR

1. Ağrılı paternleri ve alanları belirlemek iyi bir tedaviye olanak tanır.

2. Herhangi bir yerdeki ağrı,tüm kinetik zincirdeki hareket modelini etkileyebilir.

3. Ağrı ve hareketi ayırmak problemi çözmek için önemlidir.

4. Ağrısı yoksa FMS ağrı varsa SFMA üzerinden değerlendirilir.

Kaynak : www.functionalmovement.com