Yaralanma sonrası yerel doku kapasitesi hemen azalabilir.
Kronik yükü düşük sporcuda, haftalık antrenman yükünde % 10’da küçük artışlar, o sporcunun tam kapasiteye dönüşünü geciktirebilir.
Kronik yükü yüksek sporcuda, haftalık antrenman yükünde % 10’da küçük artışlar, hala çok büyük olabilir.
Rehabilitasyon veya performans programları geliştirirken, üç anahtar kavram kritik öneme sahiptir: “taban”, “tavan” ve “zaman”. Taban, sporcunun mevcut kapasitesini temsil ederken tavan, sporun belirli faaliyetlerini gerçekleştirmek için gereken kapasiteyi temsil eder. Sporcuya yeterli zaman tanındığı sürece, bir sporcuyu güvenli bir şekilde tabandan tavana doğru ilerletmek mümkündür.
Doğru sezonu yakalamanın zorlukları
Çoğu spor alanında tabandan tavana doğru ilerlemek için gereken süre karşılaşılan en büyük zorluk olarak bilinmektedir. Sporcuların antrenman yükleri çok hızlı ilerletilirse, sakatlanma riskleri de artacaktır. Bu senaryo çok
sık yaşanır. Çok kısa bir antrenman kampına (veya sezon öncesi döneme) giren veya bir sakatlık geçiren sporcuları düşünün. Mevcut kapasite ile gerekli kapasite arasındaki fark büyükse, tabandan tavana doğru ilerlemenin tek yolu, sporcuların ilk maça veya oyuna dönüşe hazır olmalarını sağlamak için antrenman yükünü hızla artırmaktır. Koçlar daha yüksek antrenman yüklerine güvenli bir şekilde ilerlemek ve sporcuları tavana hazırlamak için daha fazla zaman ayırabilse de sonsuz zamanları yoktur. Aynı şekilde, yetersiz bir antrenman uyaranı uygulanırsa, sporcu yetersiz hazırlanma, düşük performans gösterme ve yeniden sakatlanma riski altındadır.
Atletik Performansta “Taban “dan “Tavan “a güvenli bir şekilde nasıl geçilir?
Genel olarak, sporun karmaşıklığı ve fizikselliği her geçen yıl artmaktadır. Sporcuların sakatlıklardan kaçınmasına ve iyi performans göstermesine yardımcı olmak için tavanı düşürmek genellikle gerçekçi bir seçenek değildir.
Bir seçenek, taban ve tavan arasındaki boşluğu doldurmak için daha fazla zaman ayırmaktır, ancak çoğu antrenör sporcularının sezonun ilk maçında mücadele edecek kadar formda olmamasından veya rehabilitasyonda uzun süreler geçirmesinden memnun olmayacaktır.
Peki ya sezon öncesi ilk resmi maçtan önce daha fazla zaman ‘’satın alabilseydik’’ ne olurdu? Eğer sporcular spora dönmeden önce asgari bir antrenman hacmi gerçekleştirirlerse, bu sezon öncesi dönemin uzunluğunu yapay olarak artıracak, sezon dışı dönemin neden olduğu antrenmansızlık etkisini en aza indirecek ve böylece tavana doğru ilerlemenin kademeli ve sistematik olmasını sağlayacaktır.
Herhangi bir performans seviyesindeki sporcuların tabandan tavana doğru ilerlemesi, sporcunun sezon öncesi antrenmana ciddi şekilde kondisyonsuz bir durumda veya sezon dışı ameliyattan sonra dönmesi durumunda daha da karmaşık hale gelir.
Bu örneklerde, sporcunun mevcut kapasitesi normal antrenman yüklerini sürdürmek için yetersizdir, yeterli bir zemine sahip olmaktan ziyade kapasiteleri daha çok “bodrum” gibidir! Bu durum, sporcular sakatlandığında da ortaya çıkabilir, yerel doku kapasitesi hemen azalabilir ve bu da zeminde bir azalmaya neden olabilir. Bu bağlamda, aynı süre göz önüne alındığında, sporcunun mevcut kapasitesinden tavana doğru ilerlemesi, antrenman yükünde hızlı değişiklikler gerektirecek ve bu da yaralanma riskini artıracaktır. Sporcuların zeminden tavana güvenli bir şekilde ilerlemesini sağlamak için bir başka çözüm de zemini yükselterek sporcuların uzun bir ara verdiklerinde
veya rehabilitasyona girdiklerinde fiziksel kapasitelerinin bodrum kata düşmesine izin vermemelerini sağlamaktır. Zemini yükseltmenin faydası, sporculara daha önce mümkün olandan daha fazla yük kapasitesi geliştirme fırsatı sağlamasıdır (belki de “çatı katına” ulaşmak!)
Sportif faaliyetlere hazırlık, tavanın bir tür ‘hareketli hedef’ olduğu anlayışıyla, antrenman yükünün yıl boyunca yönetilmesini, izlenmesini ve manipüle edilmesini içerir. Sezonun belirli aşamasına ve bireysel sporcular için performansı sınırlayan faktörlere bağlı olarak farklı kapasitelerin geliştirilmesi gerekecektir.
Pratik bir örnek mi? Kawhi kenardan izliyor
Kawhi Leonard ve Los Angeles Clippers, sezonun henüz 5. maçında Jazz karşısında dinlendikten sonra 2019’da haberlere konu oldu. Kawhi NBA’deki en iyi kondisyona sahip sporculardan bir, sadece bir hafta sonra yorgun olmadığı kesin! Kesinlikle. Sezon öncesi kendini maçlara hazırladıktan sonra, 4 maçın ardından yorgun düşmemiştir herhalde ? Leonard’ın sakatlıklarla boğuştuğu 2017-2018 sezonundan bu yana birkaç yıl geçti, yani mesele kesinlikle bu değil. Öyle değil mi?
Muhtemelen bunların hiçbiri değil ama Taban, Tavan ve Zaman açısından düşündüğümüzde Clippers’ın stratejisi yine de çok mantıklı olabilir.
Antrenman prensiplerini ve etkili yükleme stratejilerini düşünürsek, Kawhi‘yi sezonun sadece bir haftasında dinlendirmek LA için etkili bir strateji olabilir.
Sezon öncesi için bir sezon öncesine ihtiyacımız var mı?
Kawhi örneğinde, antrenman kampına formda gelmiş olması muhtemel, ancak
Vücudunun normal sezon formuna dönmesi için hala sadece bir hafta var.
Bu sezon öncesi form durumu Kawhi‘nin Tabanını temsil ediyor.
Bir sonraki sayfadaki grafiğe bakıldığında, Kawhi’nin bu Taban seviyesinden sezonun ilerleyen dönemlerinde ihtiyaç duyacağı Tavan kapasitesine doğru büyük bir sıçrama ile karşı karşıya olduğu açıkça görülmektedir.
Kawhi aradaki birkaç maçtan feragat ederek “zaman kazanabilir”.
Bunu yapmak Kawhi’nin en yüksek kondisyona ve en yüksek maç yüküne ulaşması gereken zamanı geciktirebilir.
Clippers’ın programı sezon başındaki ani yükselişlerle doluydu
Clippers da sezona yoğun bir başlangıç yaptı. Noel’den önce 33 maç oynamayı planladılar ve 7’si arka arkaya olmak üzere 40’tan fazla maçı sezonun ilk üçte birlik bölümünde oynadılar.
Bu da oyuncularının sezon öncesi dönemde büyük bir yük artışına maruz
kalacağı anlamına gelmekteydi.
Kronik yüklerinin en az olduğu dönemde, uzun bir aradan hemen sonra, Clippers oyuncuları sezonun en yoğun dönemine giriyorlardı.
Eleştirilerin aksine, bulmacanın tüm bu parçalarını bir araya getirmek bize Clippers’ın dinlenme stratejisinin aslında oldukça akıllıca olabileceğini gösteriyor.
Kawhi, sezonun çok erken dönemlerinde yüklenme riski olmadan kronik yükünü kademeli olarak artırabildi.
Clippers’ın karşılaştığı hızlı maç girişleriyle gelen dakikalardaki ve iş yükündeki büyük artışlardan kaçınabildi. Sezonun kesintiye uğraması bu stratejinin nasıl işleyeceğini değiştirse de her şey yolunda giderse Kawhi yıl sonunda play off zamanı geldiğinde hala en formda halini koruyabilir.
Okuma Tavsiyeleri
- Gabbett TJ Debunking the myths about training load, injury and performanceEmpirical evidence, hot topics and recommendations for practitioners Br J SportsMed 2018 in press
- Foster C, Daines E, Hector L, et al Athletic performance in relation to trainingload Wisc Med J 1996 95 370 374
- Aughey RJ, Elias GP, Esmaeili A, et al Does the recent internal load and strainon players affect match outcome in elite Australian football? J Sci Med Sport2016 19 182 186
- Lazarus BH, Stewart AM, Hopkins WG, et al Proposal of a global training loadmeasure predicting match performance in elite sport Front Physiol 2017 Nov21 8 930 doi 10 3389 /fphys 2017 00930 eCollection
- Gabbett TJ, Gahan CW Repeated high intensity effort activity in relation to triesscored and conceded during rugby league match play Int J Sports Physiol Perform2016 in press
- Gabbett TJ, Kennelly S, Sheehan J, et al If overuse injury is a “training loaderror” should undertraining be viewed the same way? Br J Sports Med2016 50 1017 1018
- Gabbett TJ The training injury prevention paradox should athletes be trainingsmarter and harder? Br J Sports Med 2016 50 273 280
