Dinamik Nöro-musküler Stabilzasyon ve Fonksiyonel Testler

Bu yazıyı okuma süresi ortalama 3 dk’dır. Yazının çıktısını alarak okumanızı tavsiye ediyoruz.

Optimal postürün kesin tanımı hala belirsizdir. Core stabilizasyonu, postür kontrolü ile doğrudan ilişkilidir. Gelişimsel kinezyoloji, postür ve hareket gelişimini değerlendirir. Postür kaslarının aktivasyonu, merkezi sinir sisteminin olgunlaşmasına bağlıdır

Postür Değerlendirme ve Klinik Yöntemler

 Klinik yönetimde postür değerlendirmesi ve hareket analizi için çeşitli manuel ve görsel değerlendirme yöntemleri kullanılmaktadır. Ancak bu yöntemlerin güvenilirlik ve geçerliliği tartışmalıdır. Basit ve pratik değerlendirme protokolleri, klinisyenlerin hastaları izlemelerine ve tanı koymalarına yardımcı olur. Fonksiyonel değerlendirme protokollerinin tanı ve takipteki rolü klinik ilerleme için önemlidir.

Optimal Postür ve Core Stabilizasyon

Optimal postürün kesin tanımı hala belirsizdir. Çeşitli yazarlar ayakta ve oturur postürleri, kas tonusunu, omurga eğrilerini ve denge parametrelerini değerlendirir. Core stabilizasyonu, postür kontrolü ile doğrudan ilişkilidir ve dayanıklılık testleri en güvenilir yöntemler olarak görülmektedir. Optimal core stabilizasyonunun ve postürün tanımı eksiktir. Bu hareket programları ve rehabilitasyon stratejilerinin etkinliğini etkileyebilir.

Gelişimsel Kinezyoloji Yönleri:

Gelişimsel kinezyoloji, postür ve hareket gelişimini değerlendirir. Postür kaslarının aktivasyonu, merkezi sinir sisteminin olgunlaşmasına bağlıdır. Optimal postür ve lokomotor fonksiyon, proksimal ve distal hareketlerin koordinasyonu ile sağlanır. Postürel gelişim, nörofizyolojik ve biyomekanik prensipler açısından değerlendirilir ve hareket kalıplarının doğru oluşumu için önemlidir.

DNS, postür ve hareket fonksiyonlarını geliştirmek için kullanılan bir rehabilitasyon yaklaşımıdır. Gelişimsel kinesiyoloji modellerine dayalı olarak, postür stabilizasyon kalıplarını analiz eden fonksiyonel testler kullanır. Bu testlerin sonuçlarına göre tedavi stratejileri oluşturur. Temel bileşeni olan “core stabilite testi,” core stabilitesini değerlendiren güvenilir bir yöntemdir.

DNS‘in gövde stabilizasyonunu geliştirmede ve ekstremite hareketlerini iyileştirmede etkili olduğu gösterilmiştir.

 Ayrıca sırt ağrısını azaltma, spinal hareketi iyileştirme gibi olumlu etkiler sağlar. DNS, omurga ve eklem stabilitesini artırmak için bireyselleştirilmiş egzersizler sunar; bu egzersizler, sağlıklı bebeklerin doğal hareket paternlerini taklit eder. Her egzersizi bireysel olarak değerlendirir ve hatalı hareket paternlerine müdahale eder. DNS testlerinin güvenilirliği konusunda sınırlı veri mevcut olsa da, tedavi ve egzersizlerinin etkinliği nörolojik bozuklukların rehabilitasyonunda kanıtlanmıştı

DNS Fonksiyonel Testleri

Solunum Stereotipi Testi

Şekil 1. Gelişimsel Perspektiften Optimal Paternin Tanımı: Sağlıklı bir çocuğu gözlemlerken, tidal solunum sırasında, omurganın dik olduğunu, gövdenin nötr pozisyonda olduğunu, başın inspirasyon sırasında hareket etmediğini ve yardımcı solunum kaslarının gevşemiş olduğunu görebiliriz. Sadece diyafram ve dış interkostal kaslar inhalasyonu gerçekleştirir. Alt interkostal boşluklar ve karın duvarı orantılı olarak genişler.

Şekil 2. Test Prosedürü: Oturan kişiye omurgayı dik tutarak ve omuzları gevşeterek birkaç derin nefes alıp vermesi talimatı verilir.

Test sırasında değerlendirici, alt kaburgalar ve omuz hareketlerini gözlemler ve gerekirse alt interkostal boşlukları veya kasık bölgesini palpe eder.

Görsel, optimal paterni göstermektedir.

Şekil 3. Patolojik stereotipin yaygın belirtileri:

• Göğüs süperiora doğru hareket eder;
• Alt interkostal aralıklarda genişleme yoktur veya çok azdır;
• Omuzlar inhalasyon sırasında süperiora doğru hareket eder ve protraksiyona gider;    İnhalasyon dalgası alt karın duvarına (kasık) kadar ulaşmaz.

İntra-abdominal basınç regülasyon testi

Şekil 4. Gelişimsel Perspektiften Optimal Paternin Tanımı: Karın içi basınç, diyafram, pelvik taban ve karın duvarının koordineli aktivitesinin sonucudur. Abdominal destek, karın duvarının orantılı gerilmesini içerir.

 Bu dengeli aktivite, sağlıklı bir çocukta 3 aylıktan itibaren, 9 aylık gelişime karşılık gelen oturma pozisyonu da dahil tüm postüral pozisyonlarda görülebilir.

Şekil 5. Test prosedürü: Değerlendirilen kişi oturur, kolları ve bacakları gevşek, omurgası diktir. Klinisyen, kasıkların üstündeki alt karın bölümlerini palpe eder ve kişiye inguinal ligamentler üzerine yerleştirilen parmaklara karşı karın içi basıncı aktive etmesini talimatını verir.

Aktivasyon miktarını ve simetrisini değerlendirilir. Karın konturunu ve umbilikus hareketini de gözlemler.

Görsel optimum modeli göstermektedir.

Şekil 6. Patolojik stereotipin yaygın belirtileri: Alt karın duvarını genişletememe

Asimetrik aktivasyon; üst rektus abdominis aşırı aktivitesinin bir sonucu olarak umbilikusun nötral pozisyonda kalmayıp içe ve yukarıya hareket etmesi; göğüs kafesinin elevasyonu.

Bir sonraki bölümde Diyafram ve Kalça Fleksiyon testlerini değerlendireceğiz.

KAYNAK

Kobesova A, Davidek P, Morris CE, Andel R, Maxwell M, Oplatkova L, Safarova M, Kumagai K, Kolar P. Functional postural-stabilization tests according to Dynamic Neuromuscular Stabilization approach: Proposal of novel examination protocol. J Bodyw Mov Ther. 2020 Jul;24(3):84-95. doi: 10.1016/j.jbmt.2020.01.009. Epub 2020 Feb 8. PMID: 32826013.