Pelvik Taban
Pelvis
-Pelvis dediğimiz kemik yapı ;genital organlar, mesane, rahim ve bağırsaklar gibi önemli pelvik yapıları içinde bulundurur ve onları korur. Aynı zamanda gövdeyi destekler. Vücut ağırlığının yürüme esnasında alt ekstremitelere ve otururken iskiyal çıkıntılara aktarıldığı mekanizmanın kemik kısmını oluşturur.
-Pelvis, üç ayrı kemiğin birleşiminden meydana gelir.(İlium, İskium, Pubis) İlium arkada sakrumla eklemleşir. Önde pubik kemikler simfisizpubis dediğimiz eklemi oluşturur.
-Pelviste bulunan bir grup kas pelvik boşluğun duvarlarını oluşturur. Yan duvarları obturatorinternus ve priformis kasları oluştururken pelvisin tabanını döşeyen kas grubu levator ani ve koksigeus kasıdır.
-Pelvik tabanı döşeyen kasların fonksiyonları nelerdir ?
*Karın içi ve pelvik organlara destek verir.
*Karın içi basınç artışına karşı direnç oluşturur.
*Sfinkter görevi yaparak idrar ve gaita kontrolünü sağlar.
-Pelvik tabanın ürogenital ve rektal olmak üzere iki açıklığı vardır. Ön taraftaki ürogenital açıklıktan vajina ve üretra ; arkadaki rektal açıklıktan ise anüs geçer.
-Tüm bu yapılar pelvik taban kaslarının içinden geçtiği için bu kaslar idrar ve gaita kontinansında oldukça önemlidir. Ayrıca dış genital kaslar cinsel fonksiyonlar açısından da oldukça önemlidir.
–Pelvik tabanın ana kası levator ani içerisinde hem hızlı kasılan hemde yavaş kasılan kas lifi tipleri bulunmaktadır.
-Elektromyografiyle (EMG) yapılan kas aktivitesi değerlendirmelerinin sonucuna bakılırsa Tip 1 yavaş kasılan lifler yorgunluğa karşı oldukça dirençlidir. Bu da Tip 1 liflerini sfinkter görevinde daha etkin yapmaktadır.
-Tip 2 lifleri yani hızlı kasılan lifler pelvik tabanın ani kasılıp gevşeme fonksiyonlarında daha etkin rol oynamaktadır.
-Sonuç olarak levator ani kasının tüm lif tiplerinin güçlü ve normal işleyişinde olması pelvik kuşağın genel sağlığı üzerinde olumlu etkileri vardır.
-Güçlü kaslar ve doğru aktiviteleri bölgedeki kan dolaşımını optimal seviyede tutar.
Peki bu durum niçin önemlidir ?
*Sağlıklı vajinal doğuma yardımcı olur.
*Cinsel fonksiyonları iyileştirir.
*Bölgedeki epitel dokuyu iyileştirir.
*Yeterli vajinal kayganlığı sağlar.
*Enfeksiyona karşı direnci artırır.
*Yaşlanmanın atrofik değişikliklerini geciktirir.
Levator Ani’nin işlevsel bozukluğunda neler olabilir ?
Klinik anatomi göz önüne alındığında
– Pelvik organ sarkması,
– üriner veya fekalinkontinanslevator kasının işlev bozukluğuna bağlı olarak ortaya çıkan semptomlardır.
Pelviktaban’nınaşırı aktif olduğu durumlarda neler olabilir ?
pelvik tabanın aşırı aktif olduğu
-vajinismus, (vajina girişindeki kasların istemsizce kasılıp cinsel birlikteliğin gerçekleşmesine engel olmasıdır)
-vulvadini(Bayanlarda dış genital bölgede en az 3 aydır mevcut eden nedeni bulunmamış ağrı ve yanma hissidir)
-disparoni(cinsel birliktelikte meydana gelen ağrı)
gibi durumlarda da bu kas grubunun işlevinin yine bozulduğu anlaşılmaktadır.
-Tüm bunlar levator ani kasının uzun süreler boyunca tonusunu korumak için uyarlanmış ve karın iç basıncını ani şekilde arttıran öksürme, hapşırma, ağırlık kaldırma ve koşma gibi aktivitelere karşı direnecek şekilde donatılmış bir iskelet kası olduğunu göstermektedir.
KAYNAKÇA
Physiotherapy in obstetricsandgynaecology, Chapter 1,Elsevier 2004