• Kadınlar da ÖÇB yaralanma olasılığı erkeklerden yaklaşık beş kat  fazladır.

Spor yaralanmalarının etiyolojisi çok faktörlüdür.

Hiçbir faktör tek başına yaralanmaya sebep olmazken çevresel, anatomik, biyomekanik ve hormonaların etkileşimi sebep olabilir.

Cinsiyetler arasındaki anatomik farklılıklar yaralanma insidansını etkiler. 

• Örneğin Kadınlardaki Q açısının erkeklerden büyük olması dizin ligamentlerine daha fazla yük bindirir.

Kadınlardaki hormonal laksite de yaralanma riskini arttırabilir.

Peki menstrual siklusla yaralanma ilişkili midir?

• Kadınalar Menstrual Siklusun hangi fazında yaralanmaya daha yatkındır?

Yaralanmaya en duyarlı fazı ovulasyon fazıdır.

Pearson ve ark. Kanda relaksin hormonu seviyesindeki artışın patellar tendonun gevşekliğiyle ilişkili bulmuşlardır.

Dragoo ve ark. ÖÇB yırtığı olan sporcuların, olmayanlara göre daha yüksek serum relaksin konsantrasyonuna sahip olduğunu gözlemlemiştir.

Nöromüsküler kontrol, hormonal dalgalanmalar yüzünden foliküler ve ovulatuar fazda yetersizdir.

Östrojen veya progesteron merkezi sinir sistemini etkilemesiyle nöromüsküler kontrolü bozabilir.

Foruzandeh ve ark. Ovulasyon fazında kuvvette artış gözlemlemiştir. Östrojen, miyozini aktine bağlayarak kas kontraksiyonunu arttırır. Bu da estradiolün kas kuvvetiyle ilişkili olduğunu gösterir.

Östrojenin Quadriseps kas kuvvetini arttırırken kasın gevşeme süresi kısalır bu yüzden kas yorgunluğu da artar.

• Kadınların sürekli olarak hormonal değişikliklere uyum sağlaması, kadınlarda daha fazla yaralanma insidansına neden oluyor olabilir.

Menstrual Siklus ve Oral Kontraseptiflerin ÖÇB Yaralanması ve Laksite Üzerine Etkisi

Menstural siklusun ovulasyon fazında dizdeki ligament laksitesi ÖÇB yaralanma riskinin arttırabilir.

ÖÇB laksitesine neden olabilecek Östrojen, Progesteron ve Relaksin hormonları menstrual siklusun baskın hormonlarıdır.                                                                                                                       Menstural siklustaki hormonal dalgalanmalar bağ gevşekliğine neden olduğu için ÖÇB yaralanma riskini de arttırabilir.

Elit kadın sporcular üzerinde yapılan çalışmada relaksin seviyesi 6.0 pg/mL’den yüksek olan sporcuların ACL yırtığı yaşama ihtimalini 4 kat daha fazla bulmuştur. 

• Hormonal kontraseptifler foliküler gelişimi ve ovulasyonu baskılanmasıyla bu riski azaltabileceğini düşünülmektedir.

Bir çalışma EMG ölçümlerinde foliküler fazda lateral kuadrisepte; ovulasyon fazında ise hamstring aktivitesinde artış görülmüştür.

Hormonal dalgalanmalar nöromüsküler değişikliklere yol açabilir.

Bu nöromüsküler değişiklikler dizin sağlıklı dizilimini etkileyebilir.

Klasik temassız ÖÇB yaralanması dizin internal rotasyonuyla valgusa gitmesiyle gerçekleşir.  Tibianın öne translasyonuyla içeriye doğru dönmesi “pivot noktası” oluşturur ve ÖÇB’yi aşırı gerilime sokar.

• Bu nedenle, ligaman gevşekliğindeki herhangi bir artış, daha fazla tibiofemoral harekete izin verir ve yaralanma riskini artırabilir.

Ovulasyonda yer alan hormonal dalgalanmalar ÖÇB yırtılma riskinde artışa neden oluyorsa foliküler gelişimin baskılanması ve ovulasyon koruyucu olabilir.

 Hormonal kontraseptifler progesteron baskınlığını ve öströjenin etkisini hafifletebilir.

KAYNAKÇA

Menstrual Cycle and Sport Injuries: A Systematic Review

Núria Martínez-Fortuny  , Alejandra Alonso-Calvete  , Iria Da Cuña-Carrera  and Rocío Abalo-Núñez

The Effect of Menstrual Cycle and Contraceptives on ACL Injuries and Laxity

A Systematic Review and Meta-analysis Simone

 D. Herzberg, Makalapua L. Motu’apuaka, BS, William Lambert, PhD, Rongwei Fu PhD, Jacqueline Brady, MD, and Jeanne-Marie Guise, MD,

MPH Investigation performed at Oregon Health & Science University, Portland, Oregon, USA