El kavrama kuvveti yorgunluk değerlendirmek için kullanılabilir.

El kavrama kuvveti dinamometresiyle ölçülen ve genel kas kuvvetini değerlendirmede yaygın olarak kullanılan bir parametredir.

Neden kavrama kuvveti kullanılıyor?

Ölçüm kolay ve risk azdır: Bir el kavrama testi sadece bir dakika sürer ve ölçüm sırasında belirgin yorgunluk ya da sakatlanma riski yaratmaz.

 Büyük bir kaldırışı (örneğin maksimum deadlift) test etmek hem uzun zaman alır hem de yorgunluğa neden olurken, kavrama testi ucuz, hızlı ve günlük olarak yapılabilir.

Nöromüsküler yükü yansıtır: Kısa süreli, maksimum kavrama sıkması; merkezi sinir sistemi (CNS) ve hormonal sistemler üzerinden tüm vücut kaslarına etki eden genel yorgunluğu ortaya çıkarabilir.

Antrenörler, kavrama kuvvetini izleyerek genel nöromüsküler yorgunluk hakkında fikir edinebilir mi ?

Evet, testin kendisi yorucu olmadığı için günlük ölçümler trendleri belirlemede kullanılabilir.

Kavrama kuvvetinin yorgunluğu gösterdiğine dair bulgular

Sporcu izlemede: 2025 tarihli bir spor hekimliği değerlendirmesi, kavrama kuvvetindeki ölçülebilir düşüşün CNS yükünü ve aşırı antrenmanın erken belirtilerini yansıtabileceğini bildiriyor.

Oyun içi yorgunluk: Profesyonel beyzbol atıcıları üzerinde yapılan ileriye dönük bir çalışmada (41 sporcu) kavrama ve kıstırma kuvveti, maç öncesi ve her atış sonrasında ölçülmüş.

Kavrama kuvvetinin oyun boyunca azaldığı ve omuz/el bileği sakatlanması yaşayan oyuncuların, sakatlanmayanlara göre daha düşük başlangıç kavrama kuvvetine ve daha dik bir düşüşe sahip olduğu bulunmuş.

Antrenman veya yarışma öncesi yapılan günlük testler, sporcunun “hazır oluşluğu” hakkında hızlı ipuçları sağlar.

Değerleri birkaç gün boyunca izlemek, antrenman hacmini ayarlamada ve toparlanma süresini optimize etmede yardımcı olur.

Normal temel değerden %5–10 civarında bir düşüş, yetersiz toparlanmayı veya yorgunluğu gösterebilir.

Araştırmacılar, flexor-pronator kaslarının yorgunluğunun dirsek üzerindeki stresi arttırabileceğini ve kavrama ölçümlerinin, atıcının oyundan alınması için kritik bir belirti olabileceğini belirtiyor.

Klinik yorgunluk testi: Myalgic encephalomyelitis/kronik yorgunluk sendromu (ME/CFS) hastalarında yapılan bir araştırmada, art arda on defa yapılan kavrama testleriyle yorgunluk oranı (en yüksek güç/ortalama güç) ve toparlanma oranı (ikinci test seansı/ilk seans ortalama güç) hesaplanmış.

ME/CFS hastaları, sağlıklı kontrol grubuna göre daha yüksek yorgunluk oranı ve daha düşük toparlanma oranı göstermiş.

Çalışma, tekrarlanan kavrama testlerinin kas yorgunluğu ve toparlanmayı objektif olarak ölçebileceğini vurguluyor.

Kavrama yorgunluğu göstergeleri:

Bir sistematik derleme, kavrama yorgunluğu yüzdesi, yorgunluk indeksi, yorgunluk hızı ve dayanıklılık (maksimum kavrama gücünün %25, %50 ve %75’i) gibi kavrama yorgunluğunu değerlendiren parametreleri listelemiş.

Kavrama kuvvetinin zamanla azalabilir.

Yaşlılık veya hastalıklarla ilişkili fiziksel zayıflığı tanımlamada yardımcı olabilir.

Kısıtlamalar ve uygulamadaki hususlar

Yerel ve sistemik yorgunluk farkı: Test, önkol kaslarına dayandığı için kavrama kuvveti yerel yorgunluktan etkilenebilir. Örneğin, çekiş ağırlıklı antrenman programı genel yorgunluk düşük olsa bile kavrama kuvvetini düşürebilir; buna karşılık ağır squat içeren bir program, sistemik yorgunluk yaratıp kavrama kuvvetini önemli ölçüde değiştirmeyebilir.

Bu nedenle kavrama kuvveti verileri, diğer göstergelerle birlikte yorumlanmalıdır.

Bireysel temel değerler ve trendler: Kavrama kuvveti bireyden bireye değişir ve yaş, cinsiyet, el büyüklüğü gibi faktörlerden etkilenir. Düşük yorgunluk döneminde sporcunun bir temel değeri belirlenmelidir. Tek bir ölçümden ziyade birkaç gün boyunca izlenen düşüşler daha güvenilir sonuç verir.

Tamamlayıcı kullanım: Kavrama kuvveti, yorgunluğu izlemede tek başına yeterli değildir. Destekleyici olarak kalp atış hızı değişkenliği, antrenman performansındaki düşüşler, uyku ve ruh hali değerlendirmeleri gibi diğer göstergelerle birlikte kullanılmalıdır.

Sonuç

Özetle, el kavrama kuvvetindeki düşüşler nöromüsküler yorgunluk veya yetersiz toparlanma için pratik bir gösterge olabilir.

Sporda, hızlı ve zararsız bir test olduğu için kavrama kuvveti, sporcularda aşırı antrenman veya sakatlık riskini erken saptamada yaygın olarak kullanılır.

Araştırmalar, uzun süreli aktivite sırasında kavrama gücünün azaldığını ve sakatlanma eğiliminde olan sporcularda bu azalmanın daha belirgin olduğunu ortaya koymuştur.

Klinik çalışmalarda ise, art arda yapılan kavrama testleri kas yorgunluğu ve toparlanmanın objektif ölçümü için kullanılmıştır.

Ancak kavrama testi, önkol kaslarına bağlı olduğu için tüm vücudu temsil etmeyebilir; bu nedenle başka yorgunluk göstergeleriyle birlikte değerlendirilmelidir.

Kaynaklar

1. Hand Grip Force–Time Curve Indicators Evaluated by Dynamometer: A Systematic Review

2. Hand grip strength and fatigability: correlation with clinical parameters and diagnostic suitability in ME/CFS

3. Change in Grip and Pinch Strength Over the Course of a Game in Professional Baseball Pitchers