DNS – DİNAMİK NÖROMUSKÜLER SİSTEM
‘’ Kasların Sinerjisi Kasların İzole Kuvvetinden Daha Değerlidir ‘’
DNS sistemi sadece bir teknik değildir, lokomotor sistemin nörofizyolojik presniplerini açıklayan, temelleri lVladimir Janda ve Karel Lewitt’e uzanan bir sistemdir. DNS sistemin kucularından olan Prof. Dr. Pavel Kolar bu isimlerden etkilenmiştir.
Bundan öncesi 20. Yüzyılın önemli hekimleri ( nörolog ve fizik tedavi) Vaclav Vojta, Karel Lewit, Vladimir Janda ve Frantisek Vele ‘’Praq Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon ‘’ merkezini kurmuşlardır.
Pavel Kolar bu isimlerin ortaya koyduğu nörogelişimsel ve rehabilitasyon ilkelerine dayanarak yetişkin dönemde bozulan lokomotor sistemi restore etmek ve eski haline getirmek için yeni nesil klinik protokoller geliştirmiştir. Bu yeni yaklaşımın adı DNS – Dinamik Nöromusküler Stabilizasyon’dur.
Sinir sistemi insanın duruşunu, hareketlerini ve yürüyüşünü kontrol eden programları düzenler, bu programlar doğuştan yüklüdür. Lokomotor sistemin temelleri, motor kontrol sistem, bizlerde hayatın ilk yıllarında atılmış oldu. DNS sistemi lokomtor sistem ve bununla ilişkili patolojileri değerlendirmek, restore etmek için bu hayatın ilk yıllarında kullandığımız nörogelişimsel paternleri kullanır. Bizde var olan, unutulmuş veya bozulmuş sistemi yeniden formatlar, gün yüzüne çıkarır. Dolayısı ile kronik problemlerde elit sporcularda performans artırımına kadar geniş bir kitlede etkin bir şekilde kullanılabilir.
Sizlere birisinin yürümesini öğrettiğini hatırlıyor musunuz ?
Ya da bir nesneyi nasıl taşıdığınızı, yerden nasıl kaldırdığınızı düşünerek mi yapıyorsunuz ?
Feedforward Mechanism. : Diyafram, pelvik floor, abdominal duvar, derin boyun fleksörleri ve multifidus kası bizim bilerek yaptığımız hareketlerin hemen öncesinde stabil bir ortam/destek sağlamak için otomatik olarak kasılırlar. (resim-1)
Bu sistemin sizde ya da çalıştığınız insanlarda doğru çalıştığını biliyor musunuz ?
Geleneksel olarak kalıp halinde öğrendiğimiz bilgiler var, hiç sorguladık mı bunları, gerçek böyle mi diye ?
Mesela bunlardan bir tanesi, bir nesneyi kaldırırken Valsalva manevrasının omurgada stabilizasyonu korumada önemli rolü olduğuna inandık. Araştırmalar intra-abdominal basıncın valsalva manevrası ile artırılmasının omurgadan yükü aldığı ve inter-vertebral disklerdeki basıncı artırdığını gösteriyor. Yani Bel Fıtığı Riskini artırdığını..
Yukarıda bahsettiğimiz otomotik sistem uygun çalışmaz, yapacağınız düşük ve yüksek performanslı hareketlerden önce uygun destek ortamını sağlamaz ise bu desteği daha yüzeyel kas grupları sağlamaya çalışır. Bunun örneği sırt bölgesinde omurganın 2 tarafında belirgin hale gelen erektör spina kas gruplarıdır. Aynı zamanda omurgadaki disklerde taşıyableceği yük miktarı artmaya başlar ve bunlar uzun dönemde travmaya dönüşür..Lokomotor sistemin dengesi bozulmuş olur. Aşağdaki resim bunun örneğidir. (resim-2)
İnanması güç ama hareket esnasında özellikle bir yük kaldırırken core bölgenizi (high treshold) sıkı tutmadığınız zaman vertebralardaki basıncı azaltıp yaralanma riskinin azaldığını gösteriyor.
Bu tam olarak ne demek ?
Biraz bu kısmı detaylıca örnekler üzerinden açıklayalım. Karın içi basıncın azaldığı ve yüksek miktarda güç ürettiğimiz olaylar üzerinden inceleyelim.
Elinizle bir şey fırlatacağınız zaman tıpkı bir hentbol sporcusu gibi, derin bir nefes alırız, bir ayağımız yere çakılı gibidir ve nefes verirken fırlatırız. Bu aslından otonom düzeyde gerçekleşen bir fonksiyondur. Dinamik süreçte omurga üzerinde ciddi bir yük transferi olur. DNS yaklaşımında kasların çekiş yönü punctum mobile’den punctum fixum’a doğrudur. Yani fırlatacağınız kol punçtum mobile olurken omzunuz punçtum fixum, omzunuda göreceli olarak omurgaya göre punçtum mobile’dir. Nihayetinde vektörel toplam yere çakılı olan ayağınıza doğrudur. Bu fırlatma esnasında omurga üzerinde ciddi bir yük transferi olmasında rağmen çok doğal gerçekleşir ve hiç birimiz kendimizi sıkıca kasmayız. Reflex stabilite devreye girer ve fırlatma anında karın içi basın başlangıç anına göre azalır.
Diğer bir örnek Olimpik Kaldırışları verebiliriz. Deadlift pozisyonu ile başlarız ve bu pozisyonda göreceli olarak silkme ve çırpma anına göre daha az dinamik stabilite gerektirir, başlangıç pozisyonunda valsalva manevrası ile karın içi basıncı artırırız. Başüstü squat pozisyonuna geldiğimizde intra-abdominal basınç azalırken omurgada istenen dinamik stabilite belirgin oranda artış gösterir.
Evet ,bu bilgiler ne işimize yarayacak dediğinizi duyar gibiyim ?
Yukarıda bahsettiğimiz örnekler hareket sisteminin gün yüzüne çıkmasıdır. Biz günlük hayatta yürürken, koşarken, valizimizi taşırken, market poşetini taşırken, bu mekanizmaların hepsini kullanıyoruz..Sadece farketmiyoruz, bilinç altı düzeyde olup gidiyor hepsi..
DNS sistemi aslında bilinç altında var olan, bebeklik döneminde yüklediğimiz nörogelişimsel hareket paternlerine 3 gün boyunca odaklanıyor ve ortaya çıkarıyor. Gerektiğinde hem manüel, hem de egzersiz girişimleri sisteme reset atıyor…
DNS-A KLİNİK EĞİTİMİNDE NELER ANLATILIYOR ?
- Hayatın ilk yıllarındaki gelişime vurgu yaparak gelişimsel kinesyolojinin prensipleri
- İnsan lokomotor sisteminin gelişiminde köşe taşları
- Fonksyionel değerlendirme ve tedavide duyusal-motor sistemin 3 seviyesi
- Yetişkin dönemde lokomotor sistemde ortaya çıkan patolojilerin gelişimsel paternler penceresinden değerlendirilip tedavi edilmesi
- Eklem santralizasyonu, punctum fixum, punctum mobile ve omurganın entegre stabilizasyonu konuları
- Gelişimsel açıdan ideal postural stabilizasyon
- İntraabdominal basıncın regülasyonu
- Diyaframın respirasyon ve stabilizasyon fonksiyonlarının birlikte çalışması
- Bozulmuş postural stabilizasyon paternleri
- Açık makasa sendromu (open scissors syndrome)
- Baş önde postür (forward down posture)
- Backward down posture
- Hair glass syndrome
- Undiferansiye, ipsilateral ve contralateral postural lokomotor paternlerin demonstrasyonu
- Kötü respirasyon paternleri ile lokomotor sistemin fonksiyonel patolojileri arasındaki ilişki
- Omurganın entegre stabilizatör sistemi, görsel ve DNS testleri ile uygulamalı değerlendirilmesi
- DNS egzersiz stratejilerinin lokomotor sistem patolojilerinde kullanılması
- DNS prensiplerinin ve egzersizlerinin performans ortamlarında kullanılması
- DNS prensiplerinin antrenman/workout ortamlarında kullanımı
DNS Eğitimi 3 gün boyunca uygulamalı bir eğitimdir. Eğitimde ilk gün öğlene kadar teorik anlatımlar olur, devamında uygulamalar üzerinden giden bir eğitim sürecidir.
Öğrenmeye olan aşkınız hiç bitmesin…
Quadroathletics
