(Sindezmotik Yaralanmalar)
Tibiofibular sindesmozu içeren bu burkulmalar, toplumda daha nadir fakat temas sporlarında (futbol, buz hokeyi, rugby vb.) daha sık
Yaralanma genellikle ayağa dış rotasyon uygulanmasıyla oluşur.
Yüksek ayak bileği burkulmaları:
Diğer yumuşak doku yaralanmaları ve kırıklarla birlikte olabilir.
Ayak bileğinde ciddi instabiliteye yol açabilir.
Bu bölgede yer alan bağlar: AITFL (ön-alt tibiofibular bağ), PITFL (arka-alt tibiofibular bağ), interosseöz bağ, membran ve transvers bağ.
Bu yapıların görevi, tibia ile fibulanın ayrılmasını önlemek ve fibulanın geriye doğru yaylanmasına karşı direnç göstermektir.
AYAK BİLEĞİ BURKULMALARININ SINIFLANDIRILMASI
Lateral ayak bileği burkulmalarında Kaikkonen ve ark. sınıflandırması yaygındır.
Üç dereceye ayrılır. Grade I genelde semptomatik tedaviyle düzelirken, Grade II ve III daha fazla tedavi gerektirebilir.
| Derece | Özellikler | Bulgular | Fonksiyonel Durum |
| Grade I (Hafif) | Sadece bağların gerilmesi, yırtık yok | Hafif şişlik ve hassasiyet | Fonksiyon ve hareket kaybı yok, mekanik instabilite yok |
| Grade II (Orta) | Kısmi bağ yırtığı | Orta düzeyde şişlik, morarma, hassasiyet | Hafif-orta instabilite, yürüyüşte ağrı, hareket kaybı |
| Grade III (Ağır) | Bağlarda tam yırtık | Şiddetli şişlik, morarma, ağrı | Belirgin instabilite, fonksiyon kaybı ve yürüyememe |
Medial burkulmalar için kullanılanHintermann sınıflandırmasında ise burkulmaları bağın konumuna ve hasarın şiddetine göre sınıflandırmıştır:
| Tip | Yırtık Derecesi | Etkilenen Bağlar |
| Type I | Hafif yırtık/avülsiyon (kopma) | Tibionaviküler veya tibiospring ligamanlar |
| Type II | Orta düzey yırtık | Tibionaviküler veya tibiospring ligamanlar |
| Type III | Şiddetli yırtık | Distalde, tibionaviküler ve spring ligamanlar |
AYAK BİLEĞİ BURKULMALARININ TANISI
Ayak bileği burkulmalarının tanısında fizik muayene önemlidir. İlk olarak şişlik ve morarma gözlenir, ardından fibula, tibia, ayak ve Aşil tendonu palpasyonla kontrol edilir.
Bağ yırtığı olan hastalarda genellikle şişlik ve hassasiyet vardır. Ottawa Ayak Bileği Kuralları’na göre belirli bölgelerde hassasiyet kırık şüphesini artırır.
Proksimal fibula ağrısı, Maisonneuve kırığını işaret edebilir.
Anterior drawer testi, ATFL bağ yaralanmasında yüksek duyarlılık
ve özgüllüğe sahiptir. Talar tilt testi CFL yırtığını gösterebilir.
Medial burkulmalarda ise medial malleol ve deltoid bağlarda hassasiyet görülür.
Eversiyon stres testi yüzeyel deltoid bağları, external rotasyon testi ise derin deltoid ve sindesmoz yaralanmalarını değerlendirir.
Röntgende genişlemiş mortise, sindesmoz yaralanmasını gösterir.
AYAK BİLEĞİ İÇİN FİZİK MUAYENE TESTLERİ
| Anterior Drawer Test:Ayak bileğinin tibia üzerindeki öne doğru yer değiştirmesini kontrol eder. Bacak sabitlenir, topuk hafif plantar fleksiyonda tutulur ve topuğa öne doğru kuvvet uygulanır. Pozitif test, ATFL yırtığını gösterir. | |
| Talar Tilt Testi: Bileğin aşırı içe dönmesini (inversiyon) değerlendirir. Bilek nötr pozisyonda tutulur ve hafif inversiyon kuvveti uygulanır. Pozitif test CFL yırtığını işaret eder. | |
| Eversiyon Stres Testi: Hasta masa kenarında bacak sarkıtılmış pozisyonda, topuk lateral tarafa doğru çevrilir. Ağrı, deltoid bağ yaralanmasını gösterir. | |
| External Rotasyon Testi: Diz 90° bükülü, ayak nötr pozisyonda. Ayak dışa döndürülür. Ağrı, sindesmoz yaralanmasına işaret eder. | |
| Squeeze Test: Bacak orta seviyesinden medial ve lateral taraflarından sıkılır. Ağrı, sindezmotik bağ yaralanması belirtisidir. |
AYAK BİLEĞİ RADYOGRAFİSİ İÇİN REHBER KURALLAR
Ottawa ayak bileği kuralları, ayak bileği kırık şüphesinde röntgen gerekip gerekmediğini belirlemek için kullanılır. Hassasiyet ve ağırlık taşıyamama durumunda röntgen çekilir, kırık varsa ortopediye sevk edilir.
