Bel ağrısı, toplumun yaklaşık %80’ini hayatlarının bir noktasında etkileyen bir rahatsızlıktır. Bununla birlikte, bel ağrısının çoğu spesifik değildir, yani kırık veya disk çıkıntısı (protrüzyon) gibi birincil bir neden yoktur. Spesifik olmayan bel ağrısı tipik olarak mekaniktir. Çünkü omurga hareket ettiğinde ortaya çıkar. Zamanla eklemlerdeki kas dengesizlikleri, aşınma ve yıpranma mekanik ağrıya neden olur.
Spesifik olmayan bel ağrısı Lomber omurga ve kalça kinematiğini etkiler mi?
Yaşam kalitesini büyük ölçüde etkileyen bel ağrısı, Lomber omurganın ve ilgili eklemlerin hareketliliğini etkiler. Lomber omurganın her yöne olan hareketlerinde önemli bir azalmaya neden olur. Bu durum kalça kinematiğini de etkiler.
– Lomber omurga ve kalça birbirine bağlantılı yapılardır. Ayrıca birçok kas grubunu paylaşırlar. Bu yapılardan birinde meydana gelen bir problem, diğerinde işlev bozukluğuna ve ağrıya neden olabilir.
Bu doğrultuda lumbal bölge ve kalçanın kinematiklerinin anlaşılması klinik olarak önemlidir. Çünkü etkili klinik muayene tekniklerinin ve rehabilitasyon programlarının geliştirilmesini kolaylaştıracaktır.
Kalça eklemi çok geniş bir eklem hareket açıklığına sahiptir.Kalça eklemini çevreleyen ve destek sağlayan İliofemoral bağlar adı verilen kalın Y şeklinde bağlar vardır.
Uzun süre oturur pozisyonda kalmak risk faktörüdür, peki nasıl ?
Bu bağlar uzun süre oturma ile gerilir ve kalça eklemlerinin doğal hareketini azaltır.
Ø Yürürken gergin bağlar omurgaya bağlanan pelvisiaşağı çeker. Kalça fleksörleri kısalır ve anterior pelvik tiltle sonuçlanır. Bu durum bel kaslarında zorlanma ve ağrıya neden olur.
Ayrıca, kalça hareketinin azalaması, pelvisin eğilmesine, omurganın duruşunu değiştirmesine ve gerginliğin artmasına neden olabilir.
-Yani herhangi bir düzlemde azalmış veya asimetrik kalça hareketi kinematik zincirin geri kalanını etkiler.
Kalça hareket açıklığı ile spesifik olmayan bel ağrısı arasında bir ilişki var mıdır?
– Değişen kalça kinematiği ile spesifik olmayan kronik bel ağrısı arasında ilişki olduğunu gösteren kanıtlar vardır.
Kalça hareketliliğinin bel ağrısı üzerindeki etkisini anlamamıza katkıda bulunan International Journal of Sports Physical Therapy yakın zamanda yeni bir çalışma yayınlamıştır.
Bu çalışmada spesifik olmayan bel ağrısı olan ve olmayan iki grup bireylerin kalça dış rotasyon, iç rotasyon ve ekstansiyon hareketliliği değerlendirilmiştir.
Kalça ekstansiyonunu değerlendirmek için bir Thomas testi kullanmışlardır.
· Bel ağrısı olanlarda kalça ekstansiyonu = -4.16 derece
· Bel ağrısı olmayanlarda kalça ekstansiyonu = 6.78 derece
Bel ağrısı olanlarda toplam 10 derecelik kalça ekstansiyon kaybı vardır.
Kalça ekstansiyon kaybı olan bireylerde,bu durumu kompanse etmek için omurgayı aşırı esneterek kalçanın yükünü alırlar.Normal kalça ekstansiyonunun olmaması lomber omurganın zamanlama mekanizmasını ve motor aktivasyonunu değiştiririr.Bu durum yorgunluğa ve bel ağrısına sebep olabilir. Normal kalça eklem hareket açıklığı yeterli fonksiyon için önemlidir. Kalçadaki normal mekanik yük dağılımı ve ayakta dururken etkili metabolik talepler için normal kalça ekstansiyon hareketliliğinin olması gerekir.
Kalça eklem hareket açıklığını bel ağrısı ile ilişkili olarak inceleyen çalışmaların çoğu, öncelikle sagital veya frontal düzlem hareketine değil, transvers harekete odaklanmıştır. Bu çalışmalardan elde edilen bulgular, kalça iç rotasyonu (IR) veya dış rotasyonu (ER) ve toplam rotasyonda önemli asimetri olduğunu göstermiştir.
– Kalça rotasyon eklem hareket açıklığı (ROM) bozukluğu, bel ağrısı semptomlarının gelişimine katkıda bulunan mekanik bir faktördür.
Avman MA ve ark.nın yaptığı sistematik derlemede 14 çalışma incelenmiştir. Spesifik olmayan kronik bel ağrısı olan bireyler ile sağlıklı bireyler arasındaki kalça internal(iç) rotasyon ROM karşılaştırılmıştır. Çalışmaların çoğu (n = 10), spesifik olmayan kronik bel ağrısı olan bireylerde internal rotasyon ROM’da bir sınırlama eğilimi göstermiştir. Önemli internal rotasyon sınırlamaları 10 derecedir. Ek olarak, 2015 yılında Sadeghisani ve ark. tarafından yapılan sistematik bir derlemede kalça internal(iç) rotasyonun bel ağrısı ile ilişkili olduğu bildirilmiştir.
– Kalça rotasyon ROM’unun, özellikle kalça iç rotasyon ROM’unun kesin değerlendirmesi, bel ağrısı semptomları olan hastaların muayenesine dahil edilmelidir.
ANAHTAR NOKTALAR
· Spesifik olmayan bel ağrısı hastalarında kalça eklemi ROM’da genel bir azalma eğilimi vardır.
· Spesifik olmayan bel ağrısı hastalarında kalça eklemi ROM değerlendirilmesi dikkatle düşünülmelidir.
· Kalça internal rotasyon ROM’u spesifik olmayan bel ağrısı olan hastalarda değerlendirme için düşünülecek ana yöndür.
· Kalça ekstansiyonu, Lomber omurga ve kalçanın düzgün yüklenmesi için önemlidir.
· Kalça ekstansiyonuna odaklanmak herhangi bir bel ağrısına yönelik egzersiz programının temel bileşenlerinden biri olmalıdır.
Kaynakça
Avman MA, Osmotherly PG, Snodgrass S, Rivett DA. Is there an association between hip range of motion and nonspecific low back pain? A systematic review. Musculoskelet Sci Pract. 2019 Jul;42:38-51. doi: 10.1016/j.msksp.2019.03.002.
